اقتصاد
موقعيت ممتاز استان از دير باز آن را با رونق اقتصادی ، توليدی و بازرگانی در آميخته و اينك نيز يكي از قطب هاي اقتصاد كشور به شمار مي رود و مردان و زنان پر تلاش آن نقشي بسزا در چرخه توليد ملي دارند . بانگاهي پر شتاب ، اندكي از اين توانايي ها را مرور مي كنيم :
صنعت
بنابر آنچه كه در كتاب هاي تاريخ و جغرافياي تاريخي آمده پيشينه صنعت در منطقه قزوين به هزاران سال پيش باز مي گردد . مطالعات باستان شناسي دستان تــوانـمند ساكنــان اين سامــان را در ساخت سفالينه هاي هنرمندانه نشان داده و آثارشان را زينت بخش موزه هاي معروف دنيا ساخته است . ابن حوقل و مقدسي در قرن چهارم هجري از صنايع دفاعي و پوشاك قزوين به نيكي ياد كرده از صادرات لباس ، كفش ، جوراب ، كمان ، عبا و… آن به شهرهاي ديگر سخن به ميان آورده اند . ناصر خسرو متفكر و جهانگرد مشهور در سفر نامه خود آورده است : " … قزوين را شهري نيكو ديدم … از همه صناع ها در آن شهر بود . "
وجود كارخانه هاو كارگاه هاي فراوان قالي بافي ، كاشي و سراميك ، شيشه و ميناگري ، صنايع فلزي ، اسلحه سازي و … در دوره صفوي بر استعداد هاي صنعتي منطقه تاكيد دارند .
استان قزوين در روزگار ما به خاطر داشتن شهرك و مجتمع هاي متمركز صنعتي همچون: البرز ، ليا ، تاكستان ، حيدريه ، نــهاوند ، آراسنــج ، و شـهــرك صنعتي تكنولوژي برتر كه بيش از ۶۰۰ واحد توليدي بزرگ را در خود جاي داده يكي از مهمترين مراكز صنعتي كشور به شمار مي آيد . تنوع توليد را بايد از ويژگي هاي صنايع استان دانست . هم اينك افزون بر هزار نوع محصول در اين كارگاه ها توليد مي شود كه مي توان از لوازم خانگي ؛ صنايع غذايي ؛ بهداشتي و دارويي ؛ محصولات شيميايي و سلولزي؛ فلزي و ريخته گري ؛ ماشين سازي و ساخت تجهيزات ؛ نساجي ؛ چرم و پوشاك ؛ خودرو ونيرومحركه ؛ لوازم برقي ؛ الكترونيك و مخابرات ؛ محصولات ساختماني ؛ ظروف و مخــازن پلاستـيـكي و بـستــه بنـدي ؛ فراورده هاي كاني غير فلزي و … نام برد كه به خارج از كشور نيز صادر مي شوند .
در استان قزوين بيش از ۱۶ نوع ماده معدني با ذخيره هاي مختلف وجود دارد كه به ۳ بخش غير فلزي ، فلزي و مصالح ساختماني تقسيم و شامل انواع خاك هاي صنعتي ، سيليس ، دولوميت ، نمك ، بارتين ، زاج ، خاك سرخ ، سرب ، منگنز ، مس ، ذغال سنگ ، هماتيت ، سنگ لاشه ، آهك ، گچ ، گرانيت ، و … بوده ؛ هم اكنون در بيش از ۷۰ معدن ، عمليات استخراج و بهره برداري صورت مي گيرد .
كشاورزی
دشت وسيع و حاصلخيز قزوين كه سطح زير كشت و باغات آن به بيش از ۱۳ هزار كيلومتر مربع مي رسد – با اين كه وسعت آن كمتر از يك درصد مساحت كل كشور است – ۲/۱ درصد از كل اراضي قابل كشت كشور را در خود جاي داده است .
علاوه بر كاريزها و هزاران حلقه چاه عميق و نيــمه عميق ، دشــت قـــزوين به وسيله طولاني ترين شبكه كانال آبرساني كه از سد انحرافي سنگبان طالقان و زياران سرچشمه ميگيرد سيــراب ميشــود. محصــولات كشاورزي آن را انگور ، فندق ، پسته ، بادام ، گردو ، زيتون ، سيب ، گندم ، جو ، چغندر قند، انار ، انجير ، حبوبات ، صيفي جات و … تشكيل مي دهد . دامداري ، پرورش طيور و آبزيان نيز در استان قزوين در سطح گسترده اي انجام مي شود . در حال حاضر توليد فراورده هاي دامي استان جايگاه بسيار مهمي در كشور دارد به نحوي كه ۴۵% توليد مرغ مادر تخم گذار ،۱۰۰% مرغ اجداد تخمگذار ، ۱۰% تخم مرغ ، ۴% شير ، ۱۵% گوشت مرغ و ۱۰% گوشت قرمز كل كشور در اين استان صورت مي پذيرد .
بازرگانی
نزديكي به پايتخت ، امنيت ، شبكه حمل و نقل مناسب زميني ، ريلي و هوايي ، مجاورت قطب هاي صنعتي و كشاورزي ، همسايگي ۶ استان كشور ، مراكز نگهداري و ذخيره سازي كالا ، پيشينه درخشان فعاليت هاي اقتصادي- كه وجود ده ها كاروانسراي شهري و بين راهي مبين آن است – و … موجب شده است استان قزوين در قلمرو بازرگاني و تجارت موقعيت ارزنــدهاي داشتــه باشد و انبوه سرمايه گذاران به آن روي آورند.
منبع: کتاب قزوین آیینه تاریخ و طبیعت ایران-محمدعلی حضرتی ها