علي‌اکبر جعفر دهباشي معروف به علي دهباشي (زاده 1337 تهران) روزنامه‌نگار، ادب پژوه، نويسنده و سردبير مجله? بخارا است. او تلاش گسترده‌اي در معرفي آثار و زندگي بزرگان فرهنگ و ادب و هنر ايران و جهان داشته است.
زندگي
علي دهباشي همزمان با تحصيل از سال آخر دبستان کار در چاپخانه را آغاز کرد و به‌عنوان مصحح نمونه‌هاي چاپي چندين انتشاراتي در چاپخانه «مسعود سعد» کار مي‌کرد. از همان سال‌ها با اساتيد صاحب‌نامي از فرهنگ و ادب معاصر کار کرد و با مباني فرهنگ، تاريخ و ادبيات ايران آشنا شد.
او در دوران نوجواني از اعضاي فعال کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان به‌شمار مي‌رفت و چندين روزنامه ديواري که ماه‌ها مورد بازديد و مطالعه علاقمندان قرار گرفت تنظيم و اجرا کرد. بعدها فعاليت روزنامه‌نگاري خود را با همکاري در نشريه «جنبش» آغاز کرد که از مدتي پيش از انقلاب اسلامي توسط علي‌اصغر حاج سيد جوادي به‌صورت زيراکسي و مخفي منتشر مي‌شد و اين همکاري بعد از پيروزي انقلاب هم ادامه يافت. پس از آن با انتشارات رواق به سرپرستي شمس آل‌احمد همکاري داشت که ناشر آثار جلال آل‌احمد بود.
علي دهباشي با ماهنامه‌ها و نشريات ادبي، فرهنگي و هنري همچون «آرش»، «برج»، «چراغ»، «دنياي سخن» و «آدينه» و «دفتر هنر» همکاري مستمر داشته است. او از سال 1369 به مدت هفت سال سردبير ماهنامه کِلک بود. ماهنامه کِلک از نشريات معتبر در زمينه فرهنگ، ادبيات و ايرانشناسي به‌شمار مي‌رود که مورد مراجعه استادان دانشگاه‌هاي ايران و ايرانشناسان جهان است. و بسياري از صاحب‌نامان عرصه فرهنگ و ادب ايران از همکاران و نويسندگان اين مجله بودند.
علي دهباشي از شهريور 1377 به بعد سردبيري مجله بخارا را برعهده داشته است که در آن در زمينه فرهنگ، ادبيات و ايرانشناسي مقالاتي منتشر مي‌شود. دهباشي در بخارا ويژه‌نامه‌هايي درباره نويسندگان بزرگ جهان منتشر کرده است. وي همچنين يکسال سردبير فصلنامه هنري طاووس بوده است.
به کوشش علي دهباشي مراسمي با عنوان «شب‌هاي بخارا» برگزار شده است که در آنها به تجليل از بزرگان فرهنگ و ادب و هنر پرداخته مي‌شد. اين برنامه‌ها در شصت و پنجمين شب متوقف شد. و چند ماه بعد به صورت «عصر پنجشنبه‌ها در بخارا» ادامه يافت که با حضور نويسندگان و هنرمنداني نامدار تا زماني که دفتر بخارا منحل نشده بود ادامه داشت.
امور انتشار کتاب از ديگر زمينه‌هاي فعاليت دهباشي است او در اين زمينه مديريت «انتشارت شهاب» را به‌عهده دارد و بيش از چهل و پنج عنوان کتاب در زمينه فرهنگ و ادب فارسي و جهان منتشر کرده است.
علي دهباشي علاوه بر اينها سه سال ويراستار فصلنامه فرهنگستان علوم بوده و ويراستار انتخاب شده هيأت امناء چاپ آثار محمدعلي جمالزاده است.
او همچنين با مجله «نقد و بررسي کتاب تهران» همکاري داشت و از فروردين 1382 تا مهر ماه 1384 سردبير فصلنامه «سمرقند» بوده است که ده شماره از اين مجله را منتشر کرد و علاوه بر بخارا سردبيري «فصلنامه سيميا» نيز هست.
فهرست چاپ کرده‌ها
کتاب‌هاي متعددي در قالب يادنامه، مجموعه? مقالات، و تجديد چاپ کتب ناياب، به کوشش علي دهباشي منتشر شده است ازجمله:
- سفرنامه مظفرالدين‌شاه به فرنگ، به کوشش علي دهباشي، چاپ اول، از انتشارات کتاب فرزان، تهران، 1361
- يادداشت‌هاي دکتر قاسم غني (جلد اول: زندگي من) با مقدمه علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات آبان، تهران، 1361
- سرکوبگر جنگل (خاطرات ژنرال ماژور ـ دنسترويل)، ترجمه حسين انصاري، با مقدمه علي دهباشي، چاپ دوم، از انتشارات فرزان، تهران، 1362
- آثار العجم، محمدنصير حسيني (فرصت‌الدوله شيرازي)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات يساولي، تهران، 1362 .
- سفرنامه برادران شرلي، ترجمه آوانس، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات نگاه، تهران، 1362 . چاپ دوم، 1378، انتشارات به‌ديد. چاپ سوم، انتشارات نگاه 1387.
- سفرنامه شاردن (بخش اصفهان)، ترجمه حسين عريضي، با مقدمه علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات نگاه، تهران، 1362
- سفرنامه حاج سياح به فرنگ، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر ناشر، تهران، 1363. چاپ دوم، 1378، انتشارات سخن و شهاب ثاقب. چاپ سوم، 1379، انتشارت سخن و شهاب ثاقب.
- يادنامه جلال آل‌احمد (جلد اول)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات پاسارگاد، تهران، 1364. چاپ دوم، انتشارات به‌ديد، 1378.
- نامه‌هاي جلال آل‌احمد (جلد اول)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات پيک، تهران، 1364. چاپ دوم، 1365، انتشارات بزرگمهر. چاپ سوم، 1379، انتشارت به‌ديد. چاپ چهارم، نشر افست گرافيک، 1387.
- نامه‌هاي کمال‌الملک، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات بزرگمهر، تهران، 1366. چاپ دوم، انتشارات به‌نگار، تهران، 1368.
- يادنامه کمال‌الملک، به‌کوشش داراب بهنام شباهنگ و علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات چکامه، تهران، 1364. چاپ دوم، انتشارات به‌ديد، تهران، 1379.
- کتاب به‌نگار، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات به‌نگار، تهران، 1368.
- حماسه فتحنامه نايبي، سروده: منتخب‌السادات يغمائي، با مقدمه و تصحيح ملک‌المورخين سپهر، با اهتمام و توضيحات علي دهباشي. انتشارات اسپرک، تهران، 1368.
- طغيان نايبيان در جريان انقلاب مشروطيت ايران، نوشته محمدرضا خسروي، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات به‌نگار، تهران، 1368.
- خاطرات سياسي ايرج اسکندري، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات علمي، تهران، 1368. چاپ دوم، انتشارات علمي، 1368. چاپ سوم، انتشارت علمي، 1379.
- برگزيده اشعار پروين اعتصامي، به انتخاب و مقدمه علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات ققنوس، تهران، 1369.
- يادنامه پروين اعتصامي، گردآورده علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات دنياي مادر، تهران، 1370.
- فردوسي و شاهنامه، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات مدبر، تهران، 1370.
- گُل رنج‌هاي کهن، نوشته دکتر جلال خالقي مطلق، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر مرکز، تهران، 1372. چاپ دوم، نشر ثالث، 1388
- يادگارنامه استاد دکتر عبدالحسين زرين‌کوب، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگي و مرکز دايره‌المعارف بزرگ اسلامي، تهران، 1376.
- يادنامه ابوالحسن صبا، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر ويدا، تهران، 1376.
- در تاريکي هزاره‌ها، ايرج اسکندري، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر قطره، تهران، 1377. چاپ دوم، تهران، 1380. چاپ سوم، انتشارات نگاه، تهران، 1385.
- ياد سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر ثالث، تهران، 1377.
- رباعيات حکيم عمر خيام، با مقدمه علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات هنرسراي هنر گويا، تهران، 1377. چاپ دوم، انتشارات هنرسراي گويا، پاييز 1381.
- يادنامه سهراب شهيد ثالث، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن و شهاب، تهران، 1378.
- يادنامه علامه محمد قزويني، به‌کوشش علي دهباشي، (با مقدمه دکتر عبدالحسين زرين‌کوب)، چاپ اول، انتشارات کتاب و فرهنگ، تهران، 1378.
- خاطرات اردشير آوانسيان، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن و شهاب، تهران، 1378. چاپ دوم، انتشارات سخن و شهاب، 1379.
- آئينه عبرت (خاطرات دکترنصرالله سيف‌پور فاطمي)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن و شهاب، تهران، 1378.
- برگزيده آثار سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن و شهاب، تهران، 1378.
- به‌نرمي باران (جشن‌نامه فريدون مشيري)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن و شهاب، تهران، 1378. چاپ دوم، انتشارات سخن و شهاب، 1379.
- خاطرات پرنس ارفع، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن و شهاب، تهران، 1378. چاپ دوم، انتشارات سخن و شهاب، 1379.
- قصه‌نويسي، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن و شهاب، تهران، 1378 .
- خاطرات سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش ايرج افشار و علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن و شهاب، تهران، 1378.
- تلخ و شيرين، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1379.
- اندک آشنايي با حافظ، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1379.
- يکي بود و يک نبود، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1379.
- قصه ما به‌سر رسيد، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1379.
- قلتشن ديوان، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1379.
- تاريخ روابط روس و ايران، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1384 .
- کشکول جمالي، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1384.
- هزار بيشه، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ دوم، انتشارات سخن، تهران، 1384 .
- گنج شايگان، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ سوم، انتشارات سخن، تهران، 1384
- خرنامه، (منطق‌الحمار) محمدحسن‌خان اعتمادالسلطنه، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات کتاب پنجره، تهران، پاييز 1379. چاپ دوم، انتشارات کتاب پنجره، اسفند 1379. چاپ سوم، انتشارات کتاب پنجره، تيرماه 1381 . چاپ چهارم، انتشارات کتاب پنجره، 1382. چاپ پنجم، انتشارات کتاب پنجره، 1383 . چاپ ششم، انتشارات کتاب پنجره، 1387 .
- کارنامه زرين (يادنامه دکتر عبدالحسين زرين‌کوب)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي، تهران، 1379
- خاطرات سياسي دکتر فريدون کشاورز، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر آبي، تهران، 1379
- گفتگوها (مجموعه مصاحبه‌ها با شخصيت فرهنگي، هنري و ايرانشناسان)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات صداي معاصر، تهران، 1379
- آسمان و ريسمان، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1379
- ياد صادق چوبک، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر ثالث، تهران، 1380
- زندگي سياسي و اجتماعي مظفر فيروز، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن و شهاب، تهران، 1380
- کهنه و نو، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1380
- قصه‌هاي کوتاه براي بچه‌هاي ريش‌دار، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1380
- يادهايي از گذشته (خاطرات دکتر غلامحسين فروتن)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1380
- هفت کشور، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1380
- ياد صادق هدايت، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر ثالث، تهران، 1380
- در راه بازگشت (يادنامه دکتر عبدالحسين زرين‌کوب)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر به‌ديد، تهران، 1380
- يادنامه سيدابوالقاسم انجوي شيرازي، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1381 .
- خانه دايي يوسف (خاطرات اتابک فتح‌الله‌زاده)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات قطره، تهران، 1381 .
- سر و ته يک کرباس، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1381 .
- سخن‌هاي ديرينه (مجموعه مقالات دکتر جلال خالقي مطلق)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر افکار، تهران، 1382 .چاپ دوم، نشر افکار، 1386. چاپ سوم، نشر افکار، 1381 .
- ياد مادر در سروده‌هاي شاعران، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات بهار سبز، تهران، 1382 .
- قنبرعلي، سيدمحمدعلي جمالزاده، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1382 .
- تحفه‌هاي آن جهاني (سيري در زندگي و آثار مولانا)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1382. چاپ دوم، انتشارات سخن، تهران، 1384 .
- تاريخ شفاهي نشر ايران، به‌کوشش عبدالحسين آذرنگ و علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات ققنوس، تهران، 1382 .
- تاريخ شفاهي مطبوعات ايران، به‌کوشش سيرفريد قاسمي و علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات ققنوس، تهران، 1382.
- زني با دامني از شعر (جشن‌نامه سيمين بهبهاني)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات نگاه، تهران، 1382
- اصفهان (آلبوم عکس هفت عکاس از اصفهان)، نويسنده متن: علي دهباشي، قطع رحلي، انتشارات گويا، تهران، 1383.
- مي ومينا (سيري دز زندگي و آثار حکيم عمر خيام)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات گويا، تهران، 1383
- بر ساحل جزيره سرگرداني (جشن‌نامه دکتر سيمين دانشور)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات سخن، تهران، 1383
- يادنامه دکتر مهدي سمسار، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر قطره، تهران، 1383
- کتابفروشي (يادنماي بابک افشار)، به خواستاري ايرج افشار (با همکاري عبدالحسين آذرنگ، علي دهباشي، سيدفريد قاسمي و نادر مطلبي کاشاني)، انتشارات شهاب ثاقب، تهران، 1383
- نقد و بررسي گلي ترقي، به‌کوشش علي دهباشي و مهدي کريمي، چاپ اول، نشر قطره، تهران، 1383
- ياد بزرگ علوي، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر ثالث، تهران، 1384
- شناختنامه تقي مدرسي، به‌کوشش علي دهباشي و مهدي کريمي، چاپ اول، نشر قطره، تهران، 1384
- ياد يار مهربان (سيري در زندگي و سروده‌هاي رودکي)، به‌کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر صداي معاصر، تهران، 1385
- يزد (آلبوم عکسهاي سعيد محمودي از ناوه) نويسنده متن: علي دهباشي، قطع رحلي، انتشارات گويا، تهران 1386
- سيري در زندگي و آثار ايرج ميرزا، به کوشش عل دهباشي، چاپ اول، نشر اختران، تهران 1387
- زندگي و انديشه زرتشت (سيري در زندگي و آموزه‌هاي زرتشت) به کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر افکار، تهران، 1387
- شاخه‌هاي شوق در 2 جلد (يادگارنامه بهاء الدين خرمشاهي) به کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر قطره، تهران 1387
- شناختنامه ويرجينيا وولف، به کوشش علي دهباشي، چاپ اول، انتشارات نگاه، تهران 1388
- نوروزنامه (نوروز، آئين‌ها و جشن‌ها) به کوشش علي دهباشي چاپ اول، انتشارات افکار، تهران 1388
- شناختنامه تاگور به کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر نيک، 1388
- شناختنامه ايتالوکالوينو به کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر کتاب خورشيد، 1389
- شناختنامه آنا آخماتووا به کوشش علي دهباشي، چاپ اول، نشر نيک، 1389
او همچنين آثار متعددي را در نوبت چاپ دارد.
